تنظیم نور مناسب گیاهان

وقتی نوبت به نگهداری گیاهان درون خانه می‌رسد، پرورش دهندگان مدام در حال تلاش برای فراهم کردن مقدار بیشتری نور هستند. تهیه خاک مناسب، تنظیم آبیاری و ثابت نگه داشتن درجه حرارت نه تنها مشکل نیست بلکه به راحتی می توان نیازهای گیاهان خانگی را دراینگونه موارد رفع نمود. ولی مسئله نور مناسب گیاهان، کمی بغرنج و مشکل است به طوری که به جرات می توان گفت اکثر گیاهان زینتی منازل از نظر میزان نور کافی، در محل مناسب خود قرار نگرفته اند.

 

تنظیم نور مناسب گیاهان

 

گیاهان از طریق واکنش فتوسنتز نور را جذب و آن را به انرژی تبدیل می‌کنند. فتوسنتز در اندامک‌های خاصی از گیاه به نام کلروپلاست اتفاق می‌افتد. گیاهانی که می‌توانند نور بیشتری را تحمل کنند، کلروپلاست‌های بیشتری دارند.

همچنین، کلروپلاست کمک می‌کند گیاه به میزان نور واکنش نشان دهد. زمانی که مقدار نور تابیده شده به گیاه کم می‌شود، گیاه کلروپلاست‌ها را در جایی قرار می‌دهد که بتوانند مقدار کم نور را هم دریافت کنند. این توانایی گیاه را برای تطابق با شرایط محیطش آماده می‌کند، و به همین دلیل است که گیاهان سایه دوست می‌توانند در محیطی با آفتاب بیشتر هم به زندگی ادامه دهند.

گیاهان خانگی با منشا سه گانه احتیاجات نوری متفاوتی از خود نشان داده و هر کدام از آنها شرایط خاص خود را طالب هستند. گیاهانی که منشا و وطن اصلی آنها جنگلهای انبوه و تاریک است تحمل و مقاومت در سایه را به خوبی از خود نشان می دهند، گیاهانی که در منازل احتیاج به نور متوسط یا نور غیر مستقیم آفتاب دارند گیاهانی هستند که منشا آنها حاشیه جنگل ها بوده و بالاخره جایگاه اصلی گیاهانی مانند گیاهان گلدار در فضای باز جنگل بوده است.

علائم کمبود نور در گیاهان

  • چنانچه برگ های گیاه رنگ پریده و مخصوصا برگ های جدید بی رنگ هستند گیاه از کمبود نور در رنج است و لازم است گلدان را به محل پر نورتری منتقل نمایید.

 

  • از دیگر علائم کمبود نور دراز شدن ساقه ها و زیاد شدن فاصله بین دو برگ است.

 

نور مناسب گیاهان

 

  • کلمه خسته بودن تنها به انسان اختصاص ندارد، بعضی مواقع گیاه واقعا خسته به نظر می رسد. کمبود نور می تواند گیاه را خسته نمایش دهد.

 

  • برگهای جدید در نور کم بسیار ریز، و ساقه ها علفی و ترد و شکننده، طول دمبرگ ها درازتر از معمول، رنگ برگ ها سفیدفام، غنچه ها کوچک، گل ها کم پشت و کمرنگ می گردند.

 

  • در اکثر مواقع وجود لکه های سوخته روی برگ ها از علائم تابش نور زیاد و مخصوصا نور وسط روز است. عبور نور از شیشه و برخورد آن با برگ ها باعث ایجاد لکه های سوخته روی آنها می گردد.

 نور مناسب گیاهان

 

اگر گل های آپارتمانی شما چنین علائمی از خود نشان دادند، بهتر است به فکر تنظیم نور مناسب گیاهان خود باشید.

شدت نور دریافتی از پنجره ها

مهم است بدانید، نوری که از میان پنجره به داخل خانه تابیده می‌شود به اندازه نوری که گیاه در بیرون از خانه دریافت می‌کند، قوی نیست. با اندکی فاصله گرفتن از پنجره، نور، شدت خود را از دست می‌دهد. کافی است گیاه را به اندازه ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی متر از پنجره دور کنید تا از شدت تابش آن بر گیاه حدود ۵۰ درصد کاسته شود.

همچنین مهم است که بدانید پنجره‌ای که گیاه را رو به روی آن قرار می‌دهید در چه جهتی قرار دارد. چرا که جهت پنجره، شدت نور خورشید دریافتی را مشخص می‌کند.

در شمال آمریکا، اروپا و قسمت‌های زیادی از آسیا، شدت نور دریافتی، بستگی به جهت پنجره دارد. به این صورت که:

پنجره رو به شمال

این پنجره ضعیف‌ترین نور را دارد و در اکثر مواقع سایه دار است. می‌توان در طول روز‌های تابستانی در جلوی پنجره شمالی، گیاهان سایه دوست را پرورش داد، اما این پنجره در فصل زمستان، مکان مناسبی برای گیاهان نیست.

 پنجره رو به جنوب

به این دلیل که خورشید در آسمان یک قوس تقریبا جنوب شرقی به غرب را طی می‌کند، پنجره جنوبی معمولا نوری شدید دارد و گیاهانی که در جلوی این پنجره قرار می‌گیرند، بیشترین نور را دریافت می‌کنند.

 پنجره رو به شرق

پنجره‌های شرقی دارای نور صبح گاهی هستند، یعنی زمانی که نور خورشید خیلی شدید نیست، اما در عین حال برای گیاهان عالی است. پنجره جنوبی عموما برای گیاهانی مناسب است که به نوری متعادل نیاز دارند و یا تنها نور صبح گاهی می‌خواهند.

 پنجره رو به غرب

پنجره‌های غربی نور بعد از ظهر و عصرگاهی خوبی دارند، که می‌تواند در تابستان بسیار شدید باشد. اگر چه شدت نوری که این پنجره دریافت می‌کند به اندازه نور دریافتی پنجره جنوبی نیست، اما پنجره غربی هم مکان مناسبی برای قرار دادن گیاهان آفتاب دوست است.

 شدت نور را اندازه بگیرید

راه‌های زیادی برای اندازه گیری شدت نور وجود دارد. یکی از راه‌های اندازه گیری شدت نور بررسی سایه حاصل شده از نور است! به این صورت که، اگر سایه‌ای که از نور حاصل شده بود، سایه‌ای تیز و قوی بود، این نشان دهنده شدت زیاد نور است. اما اگر سایه‌ای نامعین و کم رنگ حاصل شده، این بیانگر آن است که نور خیلی شدید نیست، و اگر هم هیچ سایه‌ای تشکیل نشده، شدت نور در پایین‌ترین حد است.

 چند نکته مهم در تنظیم نور مناسب گیاهان

  • قطرات آب هم مانند شیشه نور را از خود عبور میدهند، به همین علت نباید اجازه داد گیاه در آفتاب غبارپاشی شود و یا قطرات آب حاصله از آبیاری بر روی برگ ها به جا ماند.
  • نزدیک پنجره با نور غیر مستقیم بهترین محل برای اکثر گیاهان خانگی است. اگر چه این در مورد گیاهان سایه پسند صادق نیست. سعی نمایید که شیشه ها همیشه تمیز باشند.
  • از پرده ها به عنوان عامل زیاد و کم کننده شدت نور استفاده نمایید.
  • خاصیت نورگرایی گیاه مثبت است بدین معنی که برگها و ساقه ها تمایل به نور داشته و خود را به طرف آن متمایل می نمایند. گلدان راهرو ۱۵ روز یک بار ۹۰ درجه بچرخانید تا کلیه اندام گیاه از نور با شدت یکسان بهره مند گردند.
  • با ابری شدن هوا می توانید گیاهان را به پنجره نزدیکتر نمایید، ولی مواظب تماس برگ ها با شیشه های سرد در شب های زمستان باشید.
  • چنانچه گیاهان خود را در پاسیو نگهداری می نمایید، پاشیدن موادی مانند شیر آهک بر روی شیشه ها جهت جلوگیری از تابش اشعه مستقیم آفتاب و سوزاندن برگ ها از فروردین تا مهر ماه الزامی است، بدیهی است در پاییز و زمستان شیشه ها باید تمیز باشند.
  • اصولا محل مناسب با نور کافی در آپارتمان ها، کم و تعداد گلدان های مورد نگهداری زیاد است سعی نمایید هر چند وقت یکبار جای گلدان ها را تعویض نمایید مواظب باشید که انتقال از محل پر نور به سایه ساده ولی از سایه به آفتاب باید تدریجی و گام به گام باشد. نیاز گیاهان گلدار به نور به مراتب بیشتر از گیاهان برگی است.
  • نیاز نوری گیاهان برگ رنگی و همچنین واریته های برگ ابلق از گیاهانی با برگ سبز یکدست بیشتر است.
  • در صورت نیاز به نور مصنوعی در شرایط خاص به جای استفاده از لامپ های معمولی که انرژی حرارتی زیادتری دارند، از لامپ های فلورسنت استفاده نمایید.

نور مناسب گیاهان

در اینجا ممکن است از خود بپرسید از کجا باید متوجه بشویم که گیاه ما، به میزان لازم نور طبیعی دریافت نمی‌کند و نیاز هست تا از نور مصنوعی برای کمک به آنها استفاده نماییم؟ باور کنید یا نه، خود گیاهان تان به شما خواهند گفت. اگر گیاه شما به میزان کافی نور دریافت نکند، شاخه‌های آنها به صورت نازک و ضعیفی رشد خواهند کرد و برگ ها از حالت طبیعی کمرنگ‌تر خواهند شد. برگ‌های تازه‌ی گیاه سایزی بزرگ‌تر خواهند داشت و برگ های قدیمی و یا درونی‌تر ممکن است شروع به زرد شدن کنند.

استفاده از چراغ رشد گیاه، برای خانه های کم نور!

چراغ رشد با نام انگلیسی Grow Light یا Plant Light شناخته می شود. این وسیله نور خورشید را شبیه سازی می کند و طیف الکترومغناطیسی منتشر می کند تا گیاه با دریافت آن بتواند فتوسنتز کند و نوعی LED است. به این ترتیب فتوسنتز در گیاه مختل نمی‌شود و به بهترین نحو ممکن به رشد خود ادامه می‌دهد. با توجه به این‌که خیلی از ما در آپارتمان زندگی می‌کنیم و به باغچه یا تراس دسترسی نداریم، استفاده از این چراغ ها میتواند گزینه خوبی برای تامین نور مناسب گیاهان باشد.

 نور مناسب گیاهان

آشنایی با چراغ رشد گیاه آپارتمانی

فکر نکنید چراغ رشد گیاه با لامپ‌های معمولی یکسان است. در اصل لامپ رشد گیاه طیف به خصوصی از امواج نور را برای گیاه فراهم می‌کند که گیاه در معرض آنها بهتر فتوسنتز می‌کند. اگر اشعه‌ای که از خورشید منتشر می‌شود را مانند یک نوار یا روبان تصور کنیم، گیاه یک قسمت از عرض آن نوار را برای رشد نیاز دارد که شاید در نور لامپ خانگی، آن قسمت از نور، موجود نباشد. بنابراین با چراغ رشد گیاه، تمام قسمت‌هایی از نور خورشید که برای گیاه مورد نیاز است را فراهم می‌کنیم.

همه باید از چراغ رشد گیاه استفاده کنند؟

بسته به این که چه گیاهی را در منزل ساختمان دارید شاید لازم نباشد حتما از این لامپها بخرید. مثلا گیاهان معمولی که در آپارتمان هستند، مثلا فوتوس، نور وارده از پشت پنجره کافی است اما برای کاشت گوجه، فلفل و گیاهان گلخانه ای به این لامپها نیاز دارید.

لامپ رشد گیاه چه رنگی بخریم؟

نور ال ای دی سرعت رشد گیاه را افزایش می دهد. در زمان خرید لامپ فتوسنتز، چراغی را بخرید که تمام رنگ های نور خوذشید را منتشر کند. رشد گیاه با نور قرمز و آبی تنظیم می شود.

 

 نور مناسب گیاهان

لامپ رشد گیاه را با چه فاصله ای از گیاه باید قرار دهیم؟

فاصله مناسب را برای چراغ رشد گیاه رعایت کنید. فاصله ۲۵-۳۰ سانتیمتر برای این مقدار کافی است. فاصله کمتر باعث سوختن گیاه می شود.

برای فهمیدن فاصله مناسب گیاه و چراغ می توانید دست خود را در نزدیک برگ گلدان نگه دارید، اگر دستتان گرمای نور را حس کرد، کمی لامپ را از چراغ دورتر ببرید.

 

 نور مناسب گیاهان

 

با چراغ رشد گیاه سبزی هم می توان کاشت؟

بله سبزیجات خانگی را هم می توانید با استفاده از این نوع لامپها در خانه خود پرورش دهید.

شست و شوی لامپ رشد گیاه

اگر لامپ گرد و غبار گرفته باشد، نور مناسب را به گیاه نمی رساند. اگر بعد از مدتی استفاده دیدید که لامپ تیره شد، آن را تعویض کنید.

چراغ رشد گیاه باید همیشه روشن باشد؟

مانند زندگی طبیعی گیاهان نیاز به ساعات تاریکی نیز در طول روز دارند. حداقل ۶-۸ ساعت از روز را به چراغ رشد گیاه استراحت بدهید.

همچنسعی کنید در طول هفته گلدان را در زیر چراغ جابجا کنید تا به تمام قسمت های آن نور به میزان مساوی برسد.

نور مناسب گیاهان

اندازه و توان چراغ رشد گیاه

بسته به نوع گیاه و این که چف مقدار نور نیاز دارد می توانید چراغ رشد گیاه مناسب را خریداری کنید. لامپ LED رشد گیاه از ۱۵ وات به بالا به فروش میرسد.

عمر مفید چراغ رشد گیاه 

چراغ رشد گیاه حدود ۸ سال برای شما و گیاه آپارتمانی کار میکند البته اگر تمام طول شبانه روز روشن باشد، عمر آن کاهش مییابد.

 

 

 

 بیشتر بخوانید: گیاهان زینتی همیشه سبز در خانه!!

 

0 پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟
خیالتان راحت باشد :)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *