کاشت پیاز زعفران

ما ایرانی ‌ها زعفران را به خوبی می شناسیم. چرا که این گیاه خوش عطر بومی سرزمین خودمان است. این گیاه در جنوب غربی آسیا، جنوب اسپانیا و جنوب اروپا می روید اما کشورمان نیز در تولید زعفران بسیار سرآمد است. زعفران، گیاهی چند ساله است که دارای پیازی با غلاف قهوه ای رنگ است. این گیاه دارای ساقه و شش گلبرگ بنفش رنگ و ۳ رشته کلاله قرمز رنگ میباشد. از کلاله نارنجی رنگ، گل این گیاه برای مصرف استفاده می شود. کلاله زعفران چربی، املاح معدنی و موسیلاژ فراوان دارد. این گیاه توسط غده زیر زمینی بنه ( کورم ) تکثیرمی شود. ما در این مقاله به بررسی صفر تا صد کاشت پیاز زعفران پرداخته ایم و سعی میکنیم روش های اصولی آن را به ساده ترین شکل به شما آموزش دهیم. در ادامه همراه ما باشید…

کاشت پیاز زعفران

روش های کاشت زعفران

  •   کشت کپی و چاله ای
  •   کشت نواری
  •   کشت کپه ای زعفران

کشت کپی و چاله ای زعفران

در این روش توسط بیل اقدام به حفر چاله به عمق و عرض ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر می نماییم در این مرحله یک نفر به تعداد ۳ تا ۱۵ عدد پیازچه در داخل هر چاله قرار داده و نفر بعدی اقدام به پوشاندن پیازچه ها توسط بیل می نماید و سطح زمین را مسطح می کند، فاصله هر چاله با چاله بعدی بین ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر در یک ردیف و با ردیف کناری ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر را در نظر می گیرند.

کشت نواری زعفران

      • کشت نواری معمولی با تراکم ۳ تا ۴ تن در هکتار (کشت سنتی)

      • کشت آرمانی با تراکم ۸ تا ۱۰ تن در هکتار (کشت نوین)

کشت نواری معمولی

در این روش اقدام به حفر زمین به صورت شیاری توسط بیل یا تراکتور به عمق ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر می نماییم، چند نفر شروع به چیدن پیازچه ها با فاصله هر پیازچه از هم ۸ تا ۱۰ سانتیمتر می نمایند، در مرحله بعد با بیل یا تراکتور اقدام به حفر شیار بعدی می‌نماییم و خاک شیار جدید را به روی شیاری که پیازچه زعفران داخل آن چیده شده انتقال میدهیم، فاصله هر شیار با شیار کناری ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر می باشد متوسط برداشت در این روش از سال سوم به بعد ۱۲ تا ۱۵ کیلوگرم در هر هکتار می باشد.

کشت آرمانی

این روش دقیقا مشابه کشت نواری معمولی با تراکم ۳ تا ۴ تن در هکتار می باشد با این تفاوت که فاصله پیازچه ها با پیازچه کناری ۴ تا ۵ سانتی متر و فاصله هر شیار با شیار کناری ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر می باشد، در این روش تراکم پیازچه در واحد سطح ۸ تا ۱۰ تن در هکتار می باشد متوسط برداشت زعفران در این روش از سال سوم به بعد ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم در هکتار می باشد.

کاشت پیاز زعفران

برای کاشت زعفران از کجا شروع کنیم؟

اولین قدم در کاشت پیاز زعفران تامین شرایط زیستی مطلوب آن است. اگر در جایی زندگی می ‌کنید که نمی توان این شرایط را تامین کرد. مثلاً باران های فصلی بسیار در منطقه دارید و یا اینکه دوره سرمای زمستان طولانی است و شاید تمامیت زمین شرایط آفتابگیری مطلوبی ندارد، بهتر است سراغ کاشت زعفران نروید؛ اما در خانه و گلخانه قضیه فرق می کند. آنجا دست شما در تشکیل انواع آب و هوای مصنوعی باز است. از این رو به راحتی با اندک دقتی می توانید شرایط زیستی مطلوب به جهت گاشت پیاز زعفران را تامین کنید.

زعفران را در چه آب و هوایی میتوان کشت کرد؟

زعفران گیاهی است نیمه گرمسیری و در نقاطی که دارای زمستانهای ملایم و تابستان گرم و خشک باشد بخوبی می‌روید. مقاومت زعفران در مقابل سرما زیاد است و لیکن چون دوران رشد آن در پائیز و زمستان و اوایل بهار است طبیعتا در این زمان به هوای مناسب و معتدلی نیاز دارد. در دوره خواب یا استراحت گیاه (تابستان) بارندگی یا آبیاری برای آن مضر است بنابراین کشت و کار آن در مناطق گیلان و مازندران و مناطق گرم جنوب کشور رایج نیست.
زمین های آفتاب گیر و بدون درخت که ضمنا در معرض بادهای سرد نیز نباشد مناسب ترین گزینه برای رشد زعفران است. با این وجود در برخی از روستاهای بیرجند و قائن در زیر سایه بوته‌های زرشک و درختان بادام که در تابستان کمتر آبیاری می‌شوند کاشته می‌شود.

کاشت زعفران

زمان مناسب کاشت زعفران

زمان مناسب کاشت پیاز زعفران از خرداد ماه شروع می شود و تا اواسط مهر ماه ادامه دارد. باید به این نکته نیز توجه داشت که کشت زعفران باید حتما قبل از شروع باران‌های پاییزه صورت گیرد. البته کشت زعفران نباید تا آخرین فرصت و اواخر مهرماه به تاخیر انداخته شود.

بعد از کاشت پیاز زعفران در زمین احتیاج به کاشت مجدد زعفران در سال های بعد نیست و پیاز زعفران در زمین به مدت ۷ ـ ۴ و در بعضی مناطق تا ۱۰ سال باقی می ماند.

آماده سازی زمین

در تهیه زمین به منظور کاشت پیاز زعفران لازم است توجه و دقت خاصی اعمال شود. ابتدا در فرصتهای مناسب در پائیز یا زمستان زمین مورد نظر را شخم عمیق زده و درصورتی که شرایط مناسب نبود یا دسترسی به تراکتور مقدور نباشد می‌توان شخم را در پایان بهار یا اوایل تیرماه نیز انجام داد. در زراعت مکانیزه زعفران زمین را در پاییز سال قبل از کشت با گاو آهن شخم عمیق می‌زنند. در بهار پس از قطع بارانهای بهاری خاک را با انجام شخم متوسط ضمن سله شکنی از وجود علفهای هرز پاک می‌کنند. در مرداد یا شهریور نیز پس از پخش ۸۰ – ۴۰ تن کود حیوانی و ۲۰۰ کیلوگرم فسفات آمونیوم زمین را به صورت فارو درمی‌آورند و برای کشت آماده می‌کنند.

دقت در کیفیت پیاز رمز موفقیت در کاشت زعفران!

در این مرحله از کاشت پیاز زعفران باید به دنبال پیاز زعفران مرغوب جهت انتقال به خاک باشیم، بهترین زمان برای تهیه پیاز از اوایل تیرماه تا اواخر شهریور ماه می باشد. باید حساسیت زیادی در انتخاب پیاز داشته باشیم چون مهمترین و اساسی ترین مسئله در کشت زعفران انتخاب پیازچه سال می باشد.

بعد از تهیه پیاز باید هرچه سریعتر اقدام به کشت آن نماییم زیرا پیازچه وقتی که در هوای آزاد قرار دارد در معرض انواع آفت و بیماری ها می باشد و دلیل دوم اینکه در صورت جمع کردن توده ای پیاز در یکجا باعث افزایش دمای پیازچه ها شده و این شرایط منجر می‌شود که قوه نامیه پیازچه به شدت پایین بیاید و شرایط برای انواع بیماری ها افزایش یابد، هرچقدر فاصله بین آوردن پیازچه ها تا کاشت آنها کمتر باشد بهتر است.

اگر بخواهیم یک زمان منطقی را به عنوان بهترین لحظه برای کاشت پیاز زعفران در نظر بگیریم، بهترین زمان کاشت زعفران در اواسط خرداد ماه می باشد. برای کسانیکه می خواهند کاشت پیاز زعفران را در گلدان و خانه هایشان داشته باشند نیز همین زمان، مطلوب ترین لحظه است. چرا که در بازار میتوانند بهترین و تازه ترین پیاز ها از گیاه زعفران را تهیه کنند.

کاشت پیاز زعفران

ویژگی های پیاز زعفران

مقدار لازم پیاز برای کاشت زعفران در هر هکتار ۲ تن غده است.

پیازها باید درشت و سالم و بدون زخم، شاداب و عاری از هر نوع بیماری باشند.

سن آنها از ۷ سال تجاوز ننموده و پوست های اضافی و کپه هر پیاز را جدا کنید. (کپه همان جای ریشه زایی در ته پیاز می باشد که چوب پنبه ای و خشک می باشد)

ضدعفونی کردن پیاز زعفران

موقع کشت زعفران، پیاز باید سالم و به دور از هر نوع آلودگی، کنه و قارچ باشد. به همین منظور باید قبل از انتقال و کاشت پیاز، حتماً پیازها را ضدعفونی نمود، این کار را می توان توسط یک مخزن ۱۰۰ الی ۲۰۰ لیتری انجام داد. باید در این مرحله اقدام به تهیه قارچ کش و کنه کش نماییم، در داخل مخزن بسته به حجم مخزن از قارچ کش به میزان دو در هزار و سم کنه کش به میزان یک و نیم در هزار مایع ضدعفونی کننده را آماده نماییم. در این مرحله باید پیازچه ها را در حجم ۵ الی ۱۰ کیلوگرمی داخل یک ظرف قرار داده و در داخل مخزن به مدت ۳۰ الی ۶۰ ثانیه فرو برده بعد اقدام به کشت پیازچه ها می نماییم.

خاک مناسب برای کاشت پیاز زعفران

از آنجایی که پیاز زعفران مدت نسبتا زیادی (۷ – ۵ سال) در زمین می‌ماند. خاک زمین باید سبک یا ترکیبی از شن و رس باشد که پیاز بتواند در این مدت علاوه بر تامین مواد غذایی ، در مقابل شرایط خاص منطقه‌ای نیز مقاومت نماید. بنابراین جهت رشد و نمو مناسب گیاه و تولید محصول مرغوب و مطلوب زمینهای حاصلخیز و زهکشی شده بدون درخت با خاک (لومی ، لیمونی ، رسی و شنی) و آهک‌دار که PH آن بین ۸ – ۷ باشد بر زمین های شور، فقیر و مرطوب ، اسیدی ترجیح داد. زمینی که در آن زعفران کاشته میشود، باید چند سال در آن زعفران نکاشته باشند و خاک آن از علف هرز پاک و حاصل خیز و شیرین بوده باشد.

کاشت زعفران

 

برای آشنایی با خاک مرغوب برای انواع بذر مقاله  خاک مناسب برای کاشت بذر  را مطالعه نمایید

 

عملیات کاشت

برای کاشت پیاز زعفران ابتدا چاله‌های یک ردیف را با بیل درمی‌آورند و در داخل هر چاله ۱۵ تا ۳ پیاز قرار می‌دهند. عمق کاشت پیاز زعفران ۲۰ – ۱۵ سانتیمتر در نظر گرفته و در موقع کاشت سر پیازها باید رو به بالا قرار گیرد. پیازها را در عمق ۲۰ سانتیمتری زمین قرار دهید تا در زمستان از سرما و یخبندان و سایر تنشهای محیطی و در تابستان از گرما زدگی مصون بمانند.

برای کاشت زعفران ۵ – ۴ نفر شرکت می‌کنند به این ترتیب که یک نفر با بیل چاله‌ها را درمی‌آورند دو نفر پیازهای قابل کشت را به صورت دسته‌های ۳ تا ۵ یا ۱۵ تائی انتخاب می کنند. نفر چهارم پیازها را در داخل چاله ها قرار می دهند و بقیه نفرات کار خود را ادامه می دهند تا تمام زمین زعفران کاشته شود. سرانجام سطح مزرعه را که نامسطح شده با بیل یا ماله ای که صاف و فشرده می‌سازند تا پیازها به خاک بچسبد. زمین کشت شده به همین صورت تا موقع آبیاری پائیزه رها می‌شود قبل از آبیاری در حدود ۲۰ – ۱۰ تن کود حیوانی کاملا پوسیده با بیل در سطح زمین پخش می‌نمایند. پس از انجام عمل کاشت زعفران روی شیارها را با ماله پوشانده و زراعت ردیفی به نظر می‌رسد.

ما پیشنهاد میکنیم از مدل کشت آرمانی زعفران استفاده کنید چون:

۱- هزینه های کود دهی و محلول پاشی شما نسبت به کشت ردیفی معمولی کمتر می شود. یعنی اگر شما زمین یک هکتاری را محلول پاشی کنید‌ در کشت آرمانی به ۱۰ تن پیاز می رسد ولی در کشت نواری فقط به ۳-۴ تن پیاز.

۲- به برداشت حداکثری زعفران در واحد هکتار می‌رسید.

۳- هزینه های کارگری شما کمتر می‌شود.

۴- چیدن گل زعفران راحت‌تر می‌شود چون گل های زعفران نزدیک به هم هستند.

دمای لازم برای کاشت زعفران

به طور متوسط زعفران در مناطقی که حداکثر دمای ۳۵ الی ۴۰ درجه سانتیگراد و ارتفاع بین ۱۳۰۰ تا ۲۵۰۰ متر از سطح دریا و زمستان متوسط با تجربه چند بار ( ۳ الی ۵ بار ) یخ زدگی و دمای حداقل -۵۰ درجه، عملکرد خوبی را به جا می گذارد.

نحوه ی آبیاری پس از کاشت زعفران

پس از کاشت پیاز زعفران در زمین مزرعه را بلافاصله آبیاری کنید و در صورتی که قبل از کاشت زعفران مزرعه آبیاری شده باشد، می توانید آبیاری را چند روز پس از کاشت انجام دهید. زعفران گیاهی است مقاوم به کم آبی و اولین آبیاری پاییزه باید حتما ۱۵ روز قبل از بیرون آمدن ساقه گل ها انجام گیرد.

در موقعیت های جغرافیایی مختلف بسته به شرایط آب و هوایی از اوایل مهر ماه تا اواسط آبان ماه اقدام به آبیاری زعفران می‌کنند.

اگر آبیاری جلوتر از مهرماه و به کرات انجام شود ابتدا برگ ها ظاهر می شوند و سپس گل ها پدیدار می گردند و در این صورت چیدن گل ها به سختی انجام خواهد گرفت و چه بسا گل ها بین برگ ها باقی مانده و از بین میروند.

پس از کاشت پیاز زعفران تا زمان برداشت محصول مزرعه را فقط یک بار باید آبیاری کنید چون زعفران گیاهی مخصوص مناطق خشک است بنابراین به آب زیاد احتیاج ندارد ولی اگر بعد از برداشت محصول در طول زمستان چند مرتبه آب به مزرعه داده شود، به درشت شدن پیاز زعفران کمک می کند.

کاشت زعفران

سله شکنی مزرعه زعفران

بعد از آبیاری اول و  قبل از گلدهی مزرعه باید زمین را سله شکنی کرد، به طوری که پیازچه ها صدمه نبینند بهترین وسیله برای سله شکنی تیلر کشاورزی با تیغه های افقی می باشد. این کار  باعث می شود که گلها به آسانی از خاک خارج شوند و کود حیوانی با خاک مخلوط شود و علفهای هرز را که تازه روییده اند از بین بروند.

در مواقعی که زارع نتوانسته باشد به زمین خود کود دهد قبل از اجام آبیاری می‌توان کود لازم را در سطح خاک پخش نموده و با شخم سطحی با خاک مخلوط نمود و بعد از این عمل که در واقع حکم سله شکنی را دارد جهت هموار نمودن زمین و چسباندن خاک به پیازهای زعفران زمین را ماله می‌کشند.

از بین بردن علف هرز

وجود علف های هرز در زمین کشت زعفران سبب کاهش آب و مواد غذایی و مور خورشید به علت رقابت آنها با گیاه زعفران می شود. بنابراین محصول کاهش می یابد. همچنین این علف های هرز مزاحمتهایی در مراحل کاشت و برداشت زعفران ایجاد و بیماریها و حشرات برای این گیاه به ارمغان می آورند. هر موقع که علفهای هرز رشد کردند وجین مزرعه ضروری است. اولین وجین در مزارع زعفران بعد از آبیاری دوم انجام می شود که سبب از بین رفتن علفهای هرز مزرعه زعفران می گردد. اولین وجین زعفران بعد از برداشت گل های زعفران و دومین آن حدود یک ماه قبل از آب سوم انجام می شود.

برای مبارزه علف های مزرعه نباید از علف کشهای شیمیایی استفاده نمود زیرا اثر این علف کشها بر روی گیاه آزمایش نشده است.

برداشت گل زغفران

برداشت گل زعفران

برداشت زعفران بستگی به زمان آبیاری آن دارد ولی عمدتاً در آبان ماه زعفران شروع به گلدهی می‌کند که در طول ۲۰ الی ۳۰ روز فصل گلدهی باید هر روز گلبرگ های زعفران را بچینید. البته در سال اول تنها تعدادی از غده های درشت که ذخیره غذایی کافی دارند و گل داده اند می توانند محصول بدهند و در کل مزرعه محصول قابل توجهی نخواهد داد. اواسط آبان ماه در مزرعه گل های بنفش رنگی ظاهر می گردد و سه هفته پس از پیدایش اولین گل برداشت آغاز می شود.

گل های مزرعه زعفران در آغاز سرما و خزان و زمانی که کلیه گیاهان هیچ گلی نمی دهند، ظاهر می شوند و مزرعه زعفران را به یکی از زیباترین چشم اندازهای طبیعت تبدیل می کنند . برداشت محصول پیش از طلوع آفتاب و تا ساعت ۹ صبح باید آغاز شود وهمچنین عملیات گل چینی ۲۵ ـ ۱۵ روز ادامه می یابد.

آموزش کاشت پیاز زعفران

 

 

0 پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟
خیالتان راحت باشد :)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *