آلوئه ورا گیاهی فوق العاده خاص است که بخاطر خواص درمانی، غذایی و اقتصادی بینهایتی که دارد در بعضی جوامع آن را مقدس میدانند! بله، آلوئه ورا همینقدر تعریفی و پر منفعت است اما این بدان معنی نیست که بدون مطالعه و کسب اصلاعات دقیق به سراغش بروید! یکی از گیاهان رایجی که در آپارتمان و منزل نگهداری می شود آلوئه ورا میباشد که علاوه بر زیبایی بخشیدن به محیط خانه ، آلوئه ورا از جمله گیاهان دارویی پر طرفدار است. از آنجایی که آلوئه ورا جزو گیاهان زینتی است، بسیاری از افراد که گیاه آلوئه ورا را در منزل نگهداری می کنند، به جز بهره بردن از زیبایی این گیاه بی درد سر و ساده از برگ های آن برای زیبایی پوست خود استفاده می کنند. کاشت و نگهداری آلوئه ورا شبیه گیاه کاکتوس است و بسیار آسان میباشد.
با گیاهان زینتی همیشه سبز در خانه بیشتر آشنا شوید.
اگر شما نیز علاقمند به کاشت و نگهداری از گیاه آلوئه ورا هستید اما روش نگهداری از آن را نمی دانید با این بخش همراه ما باشد تا درباره پرورش این گیاه اطلاعات مفید و کاربردی کسب کنید…
آشنایی با گیاه آلوئه ورا Aloevera
آلوئه ورا یک گیاه رایج آپارتمانی است و بطور سنتی در منازل به جهت خواص دارویی بینظیرش پرورش داده می شود. آلوئه ورا یک گیاه چندساله است و به خانواده سوسن (lily family ) تعلق دارد. این گیاه بومی آفریقا و مناطق مدیترانه ای است و ۲۵۰ گونه مختلف از آلوئه ورا وجود دارد. گیاه آلوئه ورا با برگهای کلفت آبدار و کوزه مانندش شناخته می شود. اندازه گیاه ممکن است از چند سانتیمترتا چند دسیمتر متغییر است که این بستگی به نوع و گونه آن دارد.
این گیاه از خانواده سوسن و دارای ظاهری شبیه به کاکتوس، بوته‌ای انبوه، علفی، آبدار و دارای ارتفاعی حداکثر حدود دو متر میباشد و دارای برگهای رزتی، بزرگ، سخت، پهن و با لبه‌های دندانه دار است و بسته به انواع مختلف لکه‌ها و زوائدی روی آن دیده میشود. همچنین رنگ برگها آلوئه ورا سبز تا خاکستری با حاشیه‌های کمی پیچ وخم دار، پهن و تیغ دارهستند.
وضعیت تجاری گیاه آلوئه ورا
اگر به دنبال کسب وکاری با سرمایه اولیه پایین، سوددهی بالا، ریسک کم و نیروی انسانی حداقل یک نفر هستید، پیشنهاد تمام کارآفرینان کاشت آلوئه ورا است. آلوئه ورا توانایی آن را دارد که در بدترین و نامناسب ترین زمین ها هم کشت شود و در عین حال بازدهی خوبی از خود نشان میدهد.
طبق آمارهای رسمی منتشر شده درخصوص بازار فروش برگ آلوئه ورا در جهان، ۸۵ تا ۱۱۰ میلیون دلار بازار جهانی داشته است که پس از خرما با ۲۵۰ میلیون دلار فروش در رتبه دوم جهان قرار دارد. براساس گزارشی که از سوی یک مجله آلمانی در ژانویه ۲۰۰۳ منتشر شد ، بین سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۲ یک هزار و پانصد و پنجاه و هفت محصول جدید از آلوئه ورا به بازارهای جهانی ارائه شده است. در حالی که بازار فروش محصولات آلوئه ورا در سال ۲۰۰۰ میلادی فقط ۲۵ میلیارد دلار بود، در سال ۲۰۰۴ میلادی این رقم به ۱۱۰ میلیارد دلار افزایش یافت. این ارقام و توجه به سرعت پیشرفت تجارت این محصول و فرآورده های آن جذابیت و رغبت کافی را در هر کارآفرینی ایجاد میکند تا به فکر کاشت و پرورش این گیاه دارویی پرخاصیت و البته پرسود باشد.
بازار محصولات آلوورا در داخل و خارج مناسب است. به دلیل تنوع آب هوایی و گسترش کشت گلخانه ای در ایران، تمامی بخش های ایران پتانسیل کشت این گیاه فوق العاده را دارند. بازار داخلی محصولات ساخته شده از آلوئه ورا به جز محصولات آرایشی بهداشتی اشباع نشده است و این کار شما را راحت تر می کند. میتوانید روی صادرات محصولات خود حساب چند برابری کنیدچون عمده بازار محصولات آلوئه ورا در بازار های جهانی پیدا می شودو این سود شما را چند برابر خواهد کرد.
سود ۱۰برابری در کاشت و نگهداری آلوئه ورا !!
حتما در مقالات زیادی خوانده اید که در کاشت و نگهداری آلوئه ورا با ۴میلیون تومان سرمایه اولیه به ۴۰ میلیون تومان سود خواهید رسید! اما به همین راحتی نیست!
زمانی با ۴ میلیون تومان به سود ده برابری خواهید رسید که زمینتان در منطقه ای کاملا ایده آل باشد که تجهیزات گلخانه ای نیاز نداشته باشید، خودتان کار بلد باشید و به مشاوره و کارشناس هم نیاز نداشته باشید (حتما و قطعا به این مورد نیاز خواهید داشت)، واسطه ها را حذف کنید و بتوانید محصولتان را خودتان به مشتری بفروشید! و البته زمین هم برای خودتان باشد… در اینصورت حتما به سود ده برابر سرمایه اولیه تان خواهید رسید.
اما خب در این میان نکات مثبت بسیار زیادی هم در کاشت و نگهداری آلوئه ورا وجود دارد؛ آلوئه ورا گیاهی بسیار مقاوم نسبت به محیط اطراف است و همانطور که گفتیم در سخت ترین شرایط محیطی هم میتواند بازدهی مفید و قابل قبولی از خود داشته باشد.
آب و هوای مناسب برای کاشت و نگهداری آلوئه ورا
طبع مورد نیاز آلوئه ورا گرماست و سرما دشمن اصلی این گیاه است. و این موضوع مهم، اولین مسیر را در جهت کاشت و پرورش برای شما روشن میکند. پس توجه داشته باشید برای پرورش آلوئه ورا در مناطق گرمسیر و با سرمای کم زمین تهیه کنید!
البته در سردترین نقاط ایران هم میتوان آلوئه ورا را پرورش داد. اما خب هزینه گرمایشی و عایق بندی زیادی را باید متحمل شوید و این موضوع فقط در صورتی صرفه اقتصادی دارد که محل فراوری و عرضه شما در منطقه سردسیر باشد. و همچنین بررسی کنید که هزینه حمل و نقل از منطقه گرمسیر به محل شما، از هزینه تامین گرمایش و عایق بندی در محل خودتان بیشتر باشد. که معمولا این جزو استثنائات است!
مقاومت بسیار بالای آلوئه ورا باعث میشود بدون هیچ مشکلی در تمامی خاک ها و تقریبا در تمامی آب و هواهای موجود در ایران سازگاری داشته باشد. آب و هوایی که گیاه آلوئه ورا نسبت به آن هیچ مقاومتی از خود نشان نمی دهد، آب و هوای سرد و خشک است.
دمای مناسب آلوئه ورا برای کاشت و پرورش
گیاه آلوئه ورا بومی مناطق گرمسیری و استوایی بوده و برای رشد بهینه خود به نور خورشید نیاز دارد.
آلوئه ورا در برابر سرمای زیر ۵درجه هیچ مقاومتی ندارد و به سرعت از بین می رود اما این گیاه در مناطق گرم بدون مشکل کشت می شود و محصول می دهد. دمای مناسب این گیاه بین ۱۷ تا ۲۴ درجه سانتیگراد است و در گرما و سرمای شدید آسیب می بیند. مناطق جنوبی ایران، که هرگز درجه حرارت به صفر درجه سانتی گراد نمی رسد، از مناطق مستعد برای تولید آلوئه ورا محسوب می شوند. آلوئه ورا همچنین در دماهای بیش از ۷۰-۸۰ درجه سانتی گراد نمی میرد، اما برگ های بلند ضعیفی تولید می کند.
اگر در منطقه زندگی شما باران زیادی نمی بارد، می توانید گلدان تان را، در آب و هوای گرم، در بیرون از خانه، طوری که نور کامل خورشید بر روی سایبان پلاستیکی بتابد، قرار دهید.
اگر مایلید در محیط خانه آلوئه ورا نگهداری کنید بهتر است به دمای نگهداری آن توجه نمایید و اگر در منطقه ای زندگی میکنید که روزهای گرم و شب های سردی دارد از کاشت یا پرورش این گیاه صرفه نظر کنید. پیشنهاد میشود در ساعاتی از روز این گیاه را بیرون از خانه ببرید تا نور خورشید را مستقیما دریافت کند. در داخل خانه، گلدانها باید در بخش شرقی و یا غربی کنار پنجره ای قرار داده شوند. (در گلخانه یا منزل هرگز نباید اجازه دهید دمای محیط برای این گیاه از ۱۰ درجه کمتر و از ۵۰ درجه بیشتر شود.)
میزان و نحوه آبیاری برای کاشت و نگهداری آلوئه ورا چگونه باشد؟
آب که از هزینه های مهم صنعت کشاورزی است در این کار جزو هزینه های ناچیز به شمار میرود. مهم‌ترین ویژگی آلوئه‌ورا که کشت آن را در ایران توجیه میکند نیاز اندک آن به آبیاری است.
گیاه آلوئه ورا را ۱۲ یا ۱۴ روز یک بار زمانی که خاک این گیاه کاملا خشک شد آبیاری کنید. زیرا آبیاری زیاد گیاه سبب خراب شدن گیاه می شود. آبیاری آلوئه ورا حتما باید منظم باشد، زیرا نظم در آبیاری عملکرد ژل را افزایش خواهد داد. دقت کنید مقدار آب دهی آلوئه ورا باید طوری باشد که آب از زهکش گلدان خارج نشود و اگر آب در زیر گلدانی جمع شد سریع آن را تخلیه کنید زیرا این آب اضافه باعث فاسد شدن ریشه گیاه می شود. طبیعتا این گیاه در زمستان که به خواب می رود به آب کمتری احتیاج دارد و پیشنهاد یکنیم مقدار آبیاری آن را در زمستان به ماهی یک مرتبه کاهش دهید.
خاک مناسب آلوئه ورا
آلوئه‌ورا از قابلیت زیستن در فقیرترین اراضی برخوردار است. به گفته کارشناسان این زمینه هر زمین کشاورزی که شرایط کشت و حاصلخیزی خود را از دست داده است و به اصطلاح دچار فرسایش شده میتواند زیر کشت آلوئه‌ورا رفته و به این ترتیب دوباره احیا شده و به چرخه تولید بازگردد. گیاه آلوئه ورا نیازمند خاکی با زهکش بالا می باشد و خاک شنی لوم با زهکشی بالا مناسب ترین گزینه برای آن می باشد. از این رو می توان از مخلوط ماسه و یا سنگریزه با خاک اصلی برای این گیاه استفاده نمود.
آلوئه ورا گیاهی کم توقع است، اما اگر خواستار شادابی همیشگی و تولید برگهای پر از ژل هستید. باید حتما قبل از کاشت در سال اول به مزرعه یا گلخانه تان ۵۵_۴۵ kg / h فسفر، ۶۵_۵۵ kg / h ازت، ۴۵_ kg / h۳۵ پتاس به همراه کودهای حیوانی کاملا پوسیده اضافه کنید. سپس عملیات آفتاب دهی (soilsolariztion) و بعد از آن کشت پاجوش.
همینطور برای کاشت آلوئه ورا در منزل، بهتر است از گلدان سفالی استفاده کنید. شما می توانید هر مخلوط با کیفیت تجاری را با اضافه کردن ماسه دانه درشت،پرلیت، یا سنگریزه های گرانیت را در گلدان قرار دهید. از گلدان خیلی بزرگ برای کاشت آلوئه ورا استفاده نکنید. یک گلدان با سایز ۱۵ سانتیمتری کافی است.
نحوه کوددهی در نگهداری آلوئه ورا
در پرورش آلوئه ورا، کود، سموم کشاورزی و تجهیزات مدرن برداشت و کاشت نیاز ندارید و با یک بار کاشت تا سالهای زیادی میتوانید برداشتی پرسود داشته باشید. برای کوددهی این گیاه از کودهای ضعیف و رقیق استفاده کنید. کودهای ضعیف در نوع ۱۰-۴۰-۱۰ آماده میشوند که اگر خاک مورد استفاده برای کاشت آلوئه ورا از نوع فاقد مواد مغذی باشد، بهتر است این کود دهی را باید ماهی یک بار از ابتدای بهار تا انتهای تابستان انجام دهید. برای گیاهانی که در فضای بیرون از منزل کاشته می شوند، از کودهای گرم یا ارگانیک استفاده کنید.
نور موردنیاز در کاشت و نگهداری آلوئه ورا
این گیاه در مقابل نور مستقیم و تابش زیاد آفتاب حساس است. از خود واکنش نشان داده در این حالت برگها به رنگ قهوه ای روشن در می آیند و رشد آن متوقف و از فعالیت گیاه به شدت کاسته می شود. بنابراین بهتر است آنرا در نور غیر مستقیم نگهداری کنید. در روزهای شدیداً آفتابی نباید گیاه در تماس مستقیم اشعه‌ی خورشید قرار گیرد.
چنانچه آلوئه ورا در گلدان و درون منزل نگهداری می شود، باید آن را در مکانی آفتاب گیر یا پشت پنجره قرار دهید، و بهتر است گلدان هر روز چند ساعت در محیط خارج از منزل قرار داده شود.
نحوه تعویض گلدان آلوئه ورا
گیاه آلوئه ورا دارای رشد سریعی است و ریشه های آن، تمایل به گسترش دارند. بنابراین، باید از انبوه شدن ریشه ها جلوگیری شود. بعد از گذشت یک سال ریشه ها در حدی رشد کرده اند که فضای لازم برای رشد نیاز است. بهتر است هر ۶ ماه یکبار نیز خاک گلدان را عوض کنید. دقت داشته باشید هنگام تعویض خاک زهکشی های گلدان را مسدود نکنید چون حالت منجلابی شدن خاک باعث پوسیدگی سریع گیاه می شود. و وجود همین زهکشی ها مانع از فاسد شدن ریشه گیاه می شود.
بهترین خاک برای پرورش آلوئه ورا ترکیبی از ماسه یا پولیت ۴۰ درصد با خاک برگ است. این مخلوط را درون یک گلدان سفالی بریزید و گیاه را در آن بکارید. برای انتخاب گلدان باید به سایز گیاه توجه کنید و از انتخاب گلدان کوچک پرهیز کنید.
روش اصولی تکثیر گیاه آلوئه ورا
راه های بسیاری برای تکثیر آلوئه ورا وجود دارد که ساده ترین راه تکثیر آلوئه ورا در خانه با استفاده از پاجوش میباشد. پاجوش ها یا جوانه ها در گیاه هر ۶ ماه یک بار رشد میکنند. برای تکثیر آلوئه ورا خیلی آرام و به آهستگی این جوانه ها را با ریشه از گیاه جدا کنید و آنها را در یک گلدان جداگانه بکارید. بعد از گذشت دو – سه هفته ریشه های گیاه رشد میکنند و یک آلوئه ورا جدید را به وجود می آورند.
طریقه تکثیر و پرورش گیاه آلوئه ورا بسیار آسان است. با اینکه گونه های این گیاه هر کدام بومی مناطق مختلفی هستند. اما می توانند در محیط های مشابه زندگی کنند. معمولاً تکثیر گیاه از طریق بذر، قلمه، پیوند و کشت مجدد پاجوشهای گیاه صورت می گیرد.
روش پیوند
آلوئه ورا مانند سایر گیاهان به طریق پیوند تکثیر می گردد بهترین موقع پیوند زدن در حین فصل رشد است در این موقع گیاه قوی بوده و دارای شیره گیاهی کافی جهت پیوند و اتصال است. در ضمن می توان به صورتهای مختلف گیاه را پیوند زد.
روش قلمه
یکی دیگر از طرق تکثیر گیاه آلوئه ورا (آلوورا) قلمه است. قلمه ها را معمولا از سر ساقه یا از قسمتی از ساقه که دارای جوانه برگی است انتخاب می کنند.
میتوان از قلمه ها ی برگ نیز جهت تکثیر استفاده کرد. برای این کار برگهای گوشتی را به قطعات کوچک تقسیم کنید. بعد سر شاخه ها را با علامتی مشخص کرده (برای جلوگیری از وارونه کاشتن) به منظور خشک شدن آن ها را مدت یک هفته در سایه قرار دهید. پس از آن ته هر قلمه را در خاک داخل کنید.
روش کاشت بذر
برای بدست آوردن نهال‌های زیاد میتوانید بذرهای این گیاهان را در جعبه بکارید. اما اگر تعداد کمی نهال موردنظرتان باشد باید از گلدان های کم عمق استفاده کنید. در این روش سرعت تولید گیاه پایین است و گیاهان همسانی تولید نمی‌شود و به دلیل پدیده نر عقیمی و دگرکشتی افزایش تفرق ژنتیکی قابل توجهی در نتیجه ظاهر خواهد شد.
در فصل بهار بذر گیاه آلوئه ورا را در گلخانه، در دمای حدود ۲۱ درجه سانتی گراد کشت کنید. بذرهای آلوئه باید حداکثر تا عمق ۱ سانتی متری خاک کشت شوند. چرا که در کشت عمیق تر جوانه زنی بذر کاهش می یابد. حفظ رطوبت خاک بسیار با اهمیت است. این بذرها معمولاً بعد از ۱ الی ۶ ماه پس از کشت شروع به جوانه زنی می نمایند. وقتی ارتفاع نهال های جدید به حدود ۳ سانتی متر رسید قابل انتقال به گلدان های جذا هستند. این نهال ها باید در خاک سبک و با زهکشی خوب کشت شوند.
تکثیر آلوئه ورا به روش کاشت پاجوش ها یا جوانه های کوچک
کاشت پاجوش ها یا جوانه های کوچک موجود در کنار شاخه اصلی یکی دیگر از روشهای تکثیر است. چون این گونه از گیاهان جوانه های کوچک در کنار شاخه اصلی تولید می کند میتوان به راحتی آنها را از مادر جدا کرد و ریشه دار ساخت. پاجوشها از تنه اصلی تغذیه می کنند و دارای رنگ سبز روشن هستند در صورت قطع برگهای پایه اصلی به علت وجود پاجوش گیاه به صورت افقی رشد خواهدکرد این گیاه می تواند حتی چندین سال بدون نیاز به تعویض گلدان به رشد خود ادامه دهد. زیرا پاجوش تولید می کند بنابراین تعویض گلدان زمانی ضروری به نظر می رسد که قسمت هوایی بسیار رشد کرده و به صورت انبوه در آید این گیاه بسیار زیاد است و می تواند در هر خاکی رشد کند ولی خاکهایی که زهکشی خوبی داشته باشد را ترجیح میدهد.
آفتات و امراض گیاه آلوئه ورا
طبق آمار به دست آمده کشت این گیاه در وطن اصلی خودش با هیچگونه آفت و بیماری قابل ملاحظه ای مواجه نبوده است ولی در شرایط نامساعد محیطی که باعث ضعیف شدن گیاه و کم شدن مقاومت می شود عوامل قارچی و ویروسی و باکتریایی میتوانند به گیاه صدمه وارد کنند
- یکی از آفت های گیاه آلوئه ورا لکه سیاه است که در اثر گزش حشرات و تخم ریزی روی گیاه ایجاد می شود و سلامت آن را به خطر می اندازد. این آفت بیشتر در گیاهان آلوئه ورا که در مزرعه هستند، دیده می شود.
- نوع دیگری از آفت آلوئه ورا شپشک سفید یا شپشک آرد آلود است که در شرایطی که آلوئه ورا را در مزرعه کشت کنید و به خانه بیاورید ممکن است گیاه تان به آن آلوده باشد.
- یکی دیگر از مشکلات گیاه آلوئه ورا پوسیدگی ریشه است که ناشی از آبیاری بیش از اندازه گیاه است و ممکن است گیاه را از بین ببرد.
زمان برداشت گیاه آلوئه ورا
اندام دارویی گیاه آلوئه ورا که مورد استفاده قرار میگیرد، برگ های آن می باشد، که از آنها ژل استخراج می گردد. برگ های گیاه آلوئه ورا را می توان از سال اول در پاییز برداشت نمود، که برای این کار باید برگ های خارجی گیاه را از قاعده قطع کرد.
بلافاصله پس از برداشت برگ ها باید اقدام به استخراج ژل نمود و یا برگ ها را توسط کانتینر های یخچال دار به کارخانه فرآوری منتقل کرد.
قابلیت برداشت ۴ فصل آلوئه‌ورا
آلوئه ورا گیاه ۴ فصل است و در تمام فصول سال قابلیت باردهی دارد. اما در اولین دوره کاشت، محصول پس از ۶ ماه قابل برداشت و پس از این دوره گیاه میتواند هر ٣ ماه یکبار محصول بدهد. برداشت گیاه نیز به صورت دستی انجام میشود.
سن گیاه برای مصرف
اغلب مردم تصور میکنند هرچه گیاه مسن تر باشد (۳ تا۴ سال) قدرت نیروی بالقوه بیشتری جهت مداوا خواهد داشت اما این تفکر اشتباه است. این درست است که گیاه مسن نسبت به گیاه جوان از مقاومت بیشتری برخوردار است ولی از جهت میزان مواد موثر حتی یک گیاه کوچک نیز میتواند بازدهی شفابخشی داشته باشد. اما در هر صورت برای این که گیاه آلوئه ورا به طور کامل بالغ شود ۱۸ تا ۲۴ ماه وقت لازم می باشد.
سپاس از اینکه تا انتهای این مقاله همراه ما بودید، فروشگاه روکالبا.
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)