یکی از زیباترین و خاص ترین گیاهانی که میتوانید در خانه پرورش دهید، و گزینه بسیار مناسبی برای هدیه دادن به عزیزانتان میباشد، گل استرلیتزیا است؛ گل زیبا و متفاوت استرلیتزیا یکی از معروف‌ترین گلهای گرمسیری است و از نظر گیاه شناسی هم خانواده موز به‌شمار می‌رود! نام دیگر این گل، پرنده بهشتی است و کاشت و نگهداری از آن، نسبت به سایر گلهای گرمسیری بسیار راحت‌تر است. در تمام دنیا دارای تنها پنج گونه دائمی همیشه سبز است، که فقط یک گونه آن به نام پرنده بهشتی در باغبانی استفاده می شود، و چهار گونه دیگر به صورت وحشی میباشند که در ادامه به معرفی هرکدام از آنها می پردازیم؛ در این مقاله همچنین تصمیم داریم ابتدا معرفی مختصری از این گیاه زیبا و دوستداشتنی داشته باشیم، و سپس به آموزش شیوه اصولی پرورش و نگهداری گل استرلیتزیا بپردازیم؛ در ادامه همراه ما باشید…
مشخصات گیاهشناسی گل استرلیتزیا Strelitzia alba
گل استرلیتزیا؛ با نام علمی Strelitzia reginae و نام لاتین Bird of paradise ؛ بومی آفریقای جنوبی میباشد، و نام‌های دیگر آن پرنده بهشتی یا مرغ بهشتی، استرلیتزیای نارنجی، گل زبان پرنده، منقار درنا و گل درنا میباشد. زیستگاه اصلی این گیاه در سواحل شرقی آفریقای جنوبی است و برای رشد به شرایط معتدل همچون گلخانه نیاز دارد؛ استرلیتزیا عطری گرم و تازه دارد که یادآور مناطق ساحلی و گرمسیری است؛ جالب است بدانید که پرنده بهشتی را میتوانید بصورت گلدانی و داخل خانه هم نگهداری نمایید و از زیبایی آن برای همیشه لذت ببرید.
پرنده بهشتی دارای برگ‌های سبز نسبتا روشن چرمی و تخم مرغی شکل است که روی دمبرگی دراز به طول ۴۵ سانت قرار دارند؛ گلهای استرلیتزیا مقاومت خوبی دارند بطوری که؛ به راحتی وزن پرنده‌هایی که برای گرده افشانی از آنها استفاده می‌کنند را تحمل می‌کنند؛ گلهای سبز رنگ با رگه‌های بنفش و گلبرگهای رنگارنگ از نارنجی تا آبی، این گل را به زیبایی تزئین کرده اند، گلبرگهای این گل صحیح همچون اسمش همانند یک پرنده قشنگ در اوج پرواز می باشد و به همین دلیل از گلهای خاص برای دسته گل، تاج گل و یا انواع سبد گل محسوب میشود؛ یکی از ویژگی های این گل خصوصا برای گلفروشیها، امکان رویش ۱۰ شاخه گل تنها از یک بوته می باشد، و این گل همیشه سبز می باشد و میتواند تا حدود ۱متر ارتفاع داشته باشد
گلدهی گیاه استرلیتزیا
گلدهی پرنده بهشتی از زمستان آغاز شده و تا اواخر بهار ادامه می‌یابد؛ نوع گلدانی آن را نیز میتوان داخل منزل و پاسیو نگهداری نمود و در شمال کشور به راحتی در باغچه رشد می‌کند ولی به دلیل حساسیتی که به سرما دارد بهتر می باشد در فصول سرد یک پلاستیک روی آن بکشید؛ اگر به‌خوبی از این گل زیبا مراقبت کنید، ممکن است در سال چندین بار گل بدهد اگرچه از زمان کاشت، حدود ۳ سال زمان لازم است تا استرلیتزیا شروع به گلدهی کند، اما از آن‌جایی که گیاه مقاوم و بادوامی است، میتواند تا سال‌ها شما را از تماشای گلهای خاص و متفاوتش غرق در لذت کند.
انواع گل استرلیتزیا
۵گونه مختلف برای استرلیتزیا شناخته شده است، که تفاوت بین این گونه‌ها بسیار زیاد است و به شکل، اندازه و تنوع رنگ آنها مربوط میشود؛ از میان این ۵نوع یکی از آنها که همان پرنده بهشتی است اهلی و ۴ گونه های دیگر وحشی هستند که عبارتند از؛
۱٫ گل استرلیتزیا Strelitzia Juncea
- یکی از گونه های استرلیتزیا که نهایتا میتواند به ارتفاع ۱ متر برسد.
- این گونه رشد بسیار آرامی دارد، و مقاوم به خشکی است.
- دارای شاخه های بلندو باریک است که برگ های کوچک آن به ندرت در انتهای آن رشد می کنند.
- زیستگاه اصلی این گیاه آفریقای جنوبی است و جز گیاهان تک لپه ی محسوب می شود.
- این نوع به علت برداشت های غیر قانونی در معرض خطر انقراض است.
۲٫ گل استرلیتزیا سفید بزرگ Strelitzia Nicolai
- گل استرلیتزیای سفید بزرگ “Strelitzia nicolai” یک گونه از راسته زنجبیل‌سانان است.
- زیستگاه اصلی این گیاه در سواحل شرقی آفریقای جنوبی است.
- در زیستگاه های اصلی میتواند به ارتفاع ۶ متر و به عرض ۳-۴ متر برسد.
- در کشور ایران می تواند تنها به ارتفاع ۱ متر برسد.
- دارای گل هایی بزرگ و به رنگ سفید است.
- گلدهی و بذر دهی این گیاهان در سن ۵-۶ سالگی رخ می دهد.
- سرعت رشد گل استرلیتزیای سفید آهسته است.
۳٫ گل استریلیتزیا پرولیفرا Strelitzia Prolifera
- یکی دیگر از گونه های این گیاه، استریلیتزیا پرولیفرا است که دارای دمبرگ های بسیار بلندی است.
- زیستگاه اصلی این گونه نیز آفریقای جنوبی است.
- گل های این گونه شباهت زیادی با گل استرلیتزیا رجینا دارد.
۴٫ گل استریلیتزیا پومیلا PumilaStrelitzia
- گل های این گونه به رنگ نارنجی پررنگ است.
- زیستگاه اصلی این گونه همانند سایر گونه ها در آفریقای جنوبی است.
- استریلیتزیا پومیلا گیاهی کوتاه قد است.
شرایط پرورش و نگهداری گل استرلیتزیا
از آنجا که گل استرلیتزیا جزو گیاهان مقاوم و ماندگار آپارتمانی نیز محسوب می شود، میتوانید آن را براحتی در داخل خانه و حتی فضای آپارتمان نگهداری کنید! این گیاه را هموطنان در شمال کشور، در باغچه منازل می کارند؛ اما به دلیل حساسیتی که به سرما دارد، لازم است در فصول سرد یک نایلون روی آن بکشند؛ درواقع پرورش این گیاه بسیار آسان است و فقط باید به نکاتی که در ادامه به آن اشاره می کنیم دقت فرمایید؛
نور مناسب برای رشد و نگهداری استرلیتزیا
پرنده بهشتی برای رشد مطلوب به نور متوسط تا زیادی نیاز دارد، و در صورت دریافت نور کم متمایل به سایه، ممکن است گلدهی نداشته باشد و یا گلهای تشکیل شده نیز از بین بروند! گیاه در آپارتمان، بهتر است در جایی قرار گیرد که دارای نور زیاد اما فیلتر شده باشد، در زمستان میتواند نور مستقیم را تحمل کند اما هرگز در تابستان آن را در نور مستقیم قرار ندهید چرا که به سرعت خشک میشود! در نظر داشته باشید که نور مصنوعی نیز مانند نور طبیعی برای گلدهی و رشد این گیاه مفید است.
نحوه آبیاری صحیح برای پرورش و نگهداری گل استرلیتزیا
در فصول رشد، این گیاه برای رشد خود به آبیاری نسبتا زیادی نیاز دارد؛ استرلیتزیا به سبب داشتن برگ‌های بزرگ، رطوبت خود را سریعتر از دست می‌دهد، بنابراین اجازه دهید سطح خاک گلدان مقدار کمی رطوبت داشته باشد سپس گیاه را آبیاری کنید؛ در هوای معتدل هفته ای ۲مرتبه باید آبیاری شود، و در هوای نسبتا گرم به هفته ای ۳ مرتبه آبیاری نیاز خواهند داشت؛ در طول فصل رکود و استراحت (فصل خواب این گیاه تیرماه تا اواسط مرداد ماه است. در این ماه میزان آبیاری و کود دهی را متوقف یا کاهش دهید) میزان آبیاری را کاهش دهید.
میزان دما و رطوبت مورد نیاز پرنده بهشتی
این گیاه رطوبت بالا را دوست دارد، رطوبت نسبی محیط باید بین ۵۰ الی ۷۰ درصد باشد؛ و برای ایجاد رطوبت محیط، میتوانید از روش جزیره خصوصاً در فصول رشد کمک بگیرید؛ برای ساخت جزیره به یک زیر گلدانی، مقداری سنگ درشت و آب احتیاج دارید، سنگ ها را در زیر گلدانی بریزید و آن را پر از آب کنید، سپس گلدان گیاه را روی آن قرار دهید.
یکی دیگر از روش های تامین رطوبت، قرار دادن یک ظرف آب در کنار گیاه است، به این صورت با تبخیر آب، رطوبت گیاه تامین میشود. از دیگر روشهای تامین رطوبت میتوان به غبارپاشی ( اسپری آب روی گیاه ) اشاره کرد، عمل غبارپاشی را در فصول رشد یک روز در میان و در فصل زمستان هفته ای ۱ مرتبه انجام دهید.
در زمستان، دمای محیط را بالاتر از ۱۵ درجه سانتی گراد نگه دارید. این گیاه در برابر سرما مقاوم نیست، و در صورت سرمازدگی، به زمان زیادی برای بازیابی خود نیاز دارد.
خاک مناسب برای پرورش و نگهداری گل استرلیتزیا
خاک گلدان معمولی یا خاک مخصوص گل‌ها برای استرلیتزیا کاملا مناسب است. نکته‌ای که در این باره بسیار حائز اهمیت است، این است که خاک ضمن غنی بودن از نظر عناصر ضروری، برای کاشت ریشه مناسب باشد.
یعنی متخلخل و مرطوب بوده، و در عین حال بتواند هوا و آب را از خود عبور دهد. ما خاکی حاوی شن را پیشنهاد می‌کنیم.
البته، این گیاه در سال‌های نخستین زندگی خود، بهتر است در خاکی با مقادیر پایین عناصر ضروری کاشته شود. مانند زغال سنگ و یا خاک مخصوص کاشت گیاهان نوپا.
کوددهی
این گیاه، تشنه کود است! در بهار و تابستان، باید هفته‌ای یکبار به آن کود بدهید. برای این منظور، میتوانید مقداری کود مایع را در آب مصرفی گیاه حل کنید در این صورت ضمن آبیاری، گیاه را کوددهی نیز می‌کنید.
زیاده روی نکنید، هر بار مقدار کمی کود کافی است. اگر سرعت رشد برگ‌ها از باز شدن گل‌ها بیشتر شد، یعنی بیش از حد به گیاه کود داده‌اید.
نباید به دانه‌های کاشته شده کود بدهید؛ زیرا آنها خود دارای تمام عناصر ضروری برای رشد هستند. در صورت کاشت دانه استرلیتزیا، بعد از گذشتن دو ماه از ظاهر شدن جوانه‌ها و آثار گیاه جدید، هفته‌ای یکبار کوددهی را انجام دهید، بدون در نظر گرفتن فصلی که در آن هستید.
روش صحیح تکثیر گیاه استرلیتزیا
گل پرنده بهشتی از طریق کاشت بذر، تقسیم بوته یا جداسازی پاجوش قابل تکثیر است؛ در ادامه هردو روش را توضیح داده ایم؛
کاشت بذر گل استرلیتزیا
- عمل کاشت بذر معمولا در بهار در حرارت ۱۸ – ۲۱ درجه سانتی‌گراد صورت می‌گیرد.
- رویش دانه نامنظم و ۳ تا ۵ ماه طول می‌کشد.
- کشت بذرها تا عمق ۱ تا ۱٫۵ سانتی‌متری بستر کاشت صورت می‌گیرد.
- جوانه زنی در طول تابستان و پاییز معمولا پس از ۶ تا ۱۰ هفته صورت می‌گیرد.
- در سال دوم و سوم گیاه رشد خوبی کرده و از سال سوم به بعد در محل اصلی که عبارت از بستری حاوی خاک سبک و غنی است.
تقسیم بوته یا جداسازی پاجوش
- درصورتی استرلیتزیا را از این روش تکثیر می‌کنیم که کاملاً قوی و پر رشد باشد.
- در انواع پیر در کنار بوته اصلی بوته‌های کوچکی سبز می‌شوند.
- در بهار و تابستان خاک گلدان را مرطوب کنید، سپس کل بوته را از خاک خارج کنید و با دقت هر گیاه جدیدی را که حداقل ۳-۴ برگ داشته باشد، از گیاه مادری جدا و در یک گلدان مستقل قرار دهید.
- بهترین دما برای رشد و جان گرفتن بوته های تازه، ۲۰ درجه سانتی‌گراد است.
- برای رشد بهتر گلدان‌های تازه، سعی کنید رطوبت خاک را همیشه حفظ کنید و گلدان را در تماس مستقیم با اشعه‌های خورشید قرار ندهید.
- این پاجوش‌ها پس از ۲ تا ۳ سال به گل می‌روند.
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)