اورگانو یا پونه کوهی، یکی از گیاهان شگفت انگیز دارویی و از خانواده‌ی گیاه نعناع است، که با نام علمی اوریگانوم ولگار (Origanum Vulgare)، شناخته می‌شود؛ بیش از ۴۰ نوع از گیاه پونه کوهی وجود دارد، که اورگانو یکی از آنهاست! نام دیگر اورگانو در طب سنتی ایرانی و طب اسلامی “مرزنگوش یا مرزنجوش” است؛ همچنین به آن آویشن اسپانیایی یا مرزنجوش وحشی هم گفته می‌شود؛ در ادامه مطلب خواص دارویی اورگانو (پونه کوهی) برای درمان انواع بیماری‌ها را می‌خوانید؛ همراه ما باشید…
مشخصات و ویژگی های گیاه دارویی اورگانو
پونه کوهی نوعی داروی گیاهی است که می‌توان به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک قوی از آن استفاده کرد، این پونه با پونه‌های معمولی متفاوت بوده و بعنوان ضد عفونت های میکروبی و قارچی شناخته‌شده است؛ اورگانو دارای برگ های ریز است که عطر و بوی تند و طعم قوی به انواع غذاها و خورش ها می بخشد و یکی از گیاهان پرمصرف در سراسر جهان است که اغلب در غذاهای مدیترانه ای و مکزیکی یافت می شود.
مردم در همه جای جهان از پونه کوهی به عنوان یک مکمل غذایی استفاده می‌کنند و با توجه به فواید درمانی اورگانو از آن به عنوان یک روغن معطر دارویی بهره می‌برند؛ هزاران سال است که از این گیاه برای طعم دادن به غذاها و معالجه انواع بیماری‌ها استفاده می‌شود، ادویه اورگانو در رژیم غذایی مردم مدیترانه وجود داشته است؛ یونانی‌ها و رومی‌ها این گیاه را عامل شادی و خوشحالی می‌دانستند.
شما عزیزان حتی میتوانید خودتان نیز در منزل اقدام به کاشت گیاه اورگانو نمایید و از عطر و بو و خواص درمانی بیشمارش نهایت لذت و استفاده را ببرید! درصورتیکه قصد کاشت و پرورش پونه کوهی را دارید، این آموزش را به شما پیشنهاد میکنیم.
پیشنهاد روکالبا: آموزش تصویری کاشت بذر اورگانو بیولوژیک
آشنایی با خواص دارویی شگفت انگیز اورگانو
اورگانو حاوی ترکیبات قدرتمند آنتیاکسیدانی به نام های تیمول، کارواکرول، لیمونن، ترپینن، اوسیمن و کاریوفیلن است، که منشأ درمانی و ویژگی های ضد باکتریایی و ضد قارچی دارند؛ این گیاه فوق‌العاده دارای ارزش غذایی بسیار بالایی است، بطوری که در این گیاه مواد مغذی مانند فیبر، پیروکسیدین، ویتامین ث، ویتامین آ، ویتامین کا و عناصری مانند آهن، کلسیم، منیزیم، منگنز و پتاسیم و اسیدهای چرب امگا ۳ به وفور یافت می‌شود.
تحقیقات جدید همچنین فواید درمانی اورگانو را تأیید کرده و نشان داد که این گیاه پرخاصیت، خواص دیگری نیز دارد. خواص اورگانو که در تحقیقات اثبات شده مواردی مثل رفع التهاب، تنظیم قند و چربی خون و مبارزه با سرطان است.
در جای‌جای منطقه خاورمیانه مردم از پونه کوهی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌کنند؛ بیماری‌های مثل زخم‌های پوستی، درد عضلانی، آسم، گرفتگی عضلات، اسهال، سوء هاضمه، سرما خوردگی و تقویت سیستم ایمنی بدن! علاوه بر اینها، اکثر صاحب‌نظران و کارشناسان حوزه طب سنتی بر این باورند که پونه کوهی خواص درمانی دیگری نیز دارد که در ادامه به‌طور مختصر به آنها اشاره میکنیم؛
۱٫ اورگانو سرشار از آنتی اکسیدان
اورگانو یا همان مرزنگوش، مانند سایر گیاهان دارویی سرشار از خاصیت آنتی اکسیدانی است؛ آنتی‌اکسیدان‌ها در از بین بردن رادیکال‌های آزاد به وجود آمده که مواد سمی هستند، به بدن کمک می‌کنند! رادیکال‌های آزاد نتیجه فرایندهای طبیعی و همچنین مواردی مثل استرس‌ها و آلودگی محیطی هستند. تجمع رادیکال‌های آزاد می‌تواند باعث استرس اکسیداتیو در بدن شود، که استرس اکسیداتیو در سلول‌های بدن می‌تواند منجر به بیماری‌های مختلفی شود که سرطان و دیابت از جمله آنهاست!
۲٫ تقویت سیستم ایمنی بدن با اورگانو
وجود ترکیبات آنتیاکسیدانی قوی به نام‌های رزمارینیک اسید و تیمول، در پونه کوهی یا اورگانو سبب تقویت سیستم ایمنی بدن شده و باعث جلوگیری از بروز بیماری‌های اتوایمیون مانند روماتیسم خواهد شد و به کاهش استرس در بدن منجر می‌شوند؛ همانطور که می‌دانید استرس و اضطراب، تاثیر منفی شدیدی بر عملکرد سیستم ایمنی بدن دارد و آن را در برابر انواع ویروس‌ها، باکتری‌ها عوامل سرطان‌زا و… ضعیف و شکننده میکند. به همین دلیل با اضافه کردن ارگانو به رژیم غذایی‌تان به تقویت سیستم ایمنی بدن خود کمک شایانی می‌کنید؛
برای بهره‌مندی از خواص این گیاه در درمان نقرس و روماتیسم از حمام دم‌کرده پونه کوهی استفاده کنید و در هنگام استحمام عضلات خود را به‌آرامی ماساژ دهید؛ مقداری از ساقه‌های خشک و گل‌دار این گیاه را در آب جوش بریزید و حدود ۱۲ دقیقه کنار بگذارید تا کاملاً دم بکشد، سپس آن را صاف‌کرده و بعد در یک وان پر از آب گرم بریزید و راحت درون وان دراز بکشید.
۳٫ خواص دارویی اورگانو برای اختلالات گوارشی
دم‌کرده این گیاه تقویت‌کننده خوبی برای جهاز هاضمه می‌باشد. درواقع مصرف این دمنوش در درمان درد معده، نفخ معده، کرم معده و ترش کردن معده مؤثر بوده و به علت دارا بودن فیبر فراوان در سلامت کلی دستگاه گوارش اثر سودبخشی دارد. همچنین دم‌کرده این گیاه در درمان اسهال و حتی اسهال خونی مؤثر است و سلامتی روده‌ها را تضمین خواهد نمود.
۴٫ اورگانو یا پونه کوهی خواص ضد التهابی فراوان دارد
تحقیقات دانشمندان نشان داده که اورگانو یا پونه کوهی دارای خاصیت ضد التهابی ویژه ای است؛ طبق نتایج بدست آمده از این تحقیقات، عصاره پونه کوهی به خاطر وجود موادی مثل تیمول و اسید رزمارینیک در کاهش التهاب در بیماری‌های آرتریت، آلرژیک و روماتیسم فصلی اثر زیادی داشته است.
۵٫ بهبود سلامت قلب به کمک پونه کوهی
اکثر افراد تصور می‌کنند که اسیدهای چرب امگا۳ را تنها از طریق خوراکی‌های دریایی می‌توانند جذب کنند؛ جالب است بدانید که ارگانو دارای درصد بالایی از اسیدهای چرب امگا۳ می‌باشد! اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در این گیاه در کاهش کلسترول و تنظیم فشارخون مؤثر بوده و می‌تواند التهاب را در سیستم قلبی و عروقی کاهش داده و بدین‌وسیله از آمبولی، تصلب شرایین که به حمله‌ی قلبی و سکته‌ی مغزی می انجامد، جلوگیری میکند.
۶٫ خواص درمانی اورگانو برای مشکلات کبدی
برای درمان مشکلات کبدی استفاده از این گیاه به علت پاک‌سازی کبد از سموم و تسریع فرایند حذف مواد زائد از کبد بسیار سودمند است. شما میتوانید دم‌کرده ساقه گل‌دار پونه کوهی را به‌عنوان یک داروی مؤثر برطرف‌کننده اختلالات کبدی مصرف نمایید
۷٫ کنترل و درمان دیابت با پونه کوهی!
ترکیبات موجود در اورگانو یا پونه کوهی می‌تواند در مدیریت دیابت نوع ۲ بسیار کمک کننده باشد؛ این گیاه مؤثر، مقاومت به انسولین را در بدن بهبود بخشیده و ژن‌هایی که بر متابولیسم چربی و کربوهیدرات تأثیر می‌گذارد را تنظیم میکند؛ همین امر باعث ترمیم بافت‌های آسیب دیده کبد و کلیه می‌شود.
همچنین در دیابت نوع ۱ نیز که نوعی بیماری خود ایمنی است، و گفته می‌شود به علت استرس اکسیداتیو به وجود می‌آید، عصاره پونه کوهی می‌تواند در مدیریت و کاهش عوارض آن مؤثر باشد.
۸٫ خواص دارویی پونه کوهی برای درمان عفونت
خواص پونه کوهی برای عفونت بیشمار است و به دلیل دارا بودن تیمول و ترکیب دیگری به نام کارواکرول از بدن در برابر طیف وسیعی از باکتری‌ها و عفونت‌ها محافظت کند. درواقع پونه کوهی برای عفونت یک عامل تحریک‌کننده به شمار می‌آید که می‌تواند تولید سلول‌های سفید خون را افزایش داده و روند بهبود بیماری‌ها را سرعت بخشد
۹٫ اورگانو در درمانی افسردگی نقش دارد!
تحقیقات نشان داده که استفاده از روغن پونه کوهی بر کاهش افسردگی ناشی از استرس مزمن، اثر بسیار مفیدی داشته است! مطالعاتی که بر روی افرادی که به صورت ۱۴ روز مستمر با گیاه پونه کوهی مورد درمان قرار گرفته‌اند نشان داده است که پونه کوهی عوارض مربوط به افسردگی را تسکین داده است؛ همچنین این گیاه در درمان ناراحتی‌های عصبی و داشتن خوابی راحت بسیار مؤثر عمل میکند؛ تیمول موجود در آن سبب آرام‌سازی ذهن و بدن خواهد شد؛ همینطور با استحمام در وانی که حاوی دم‌کرده این گیاه است میتوانید آرامش را به وجودتان بازگردانده و استرس‌ها را از خود دور سازید.
۱۰٫ محافظت از استخوان‌ها به کمک اورگانو
از دیگر خواص دارویی اورگانو محافظت از استخوان‌ها است؛ این گیاه به علت دارا بودن سطح بالایی از منگنز، کلسیم و منیزیم از استخوان‌ها محافظت نموده و از استخوان‌ها در برابر خطر پوکی استخوان محافظت میکند.
سایر خواص درمانی اورگانو
طبق آخرین تحقیقات کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده، نشان داده شده که خوردن گیاه تازه اورگانو یا پونه کوهی به صورت سبزی و از طریق دهان برای درمان این بیماری‌ها اثر بسیار خوبی داشته است:
- سرفه
- آسم
- آلرژی
- کروپ
- برونشیت
- گرفتگی‌های دردناک قاعدگی
- مشکلات مربوط به یائسگی
- روماتیسم مفصلی
- عفونت و اختلالات دستگاه ادراری
- سر درد
- خونریزی پس از کشیدن دندان
- کلسترول بالا
همچنین استفاده از روغن پونه کوهی (روغن اورگانو) برای درمان عوارض پوستی زیر مفید بوده است.
- درمان آکنه
- آسیب‌های پوستی ناشی از ضربات ورزشی
- شوره سر
- بیماری‌های لثه و دندان درد
- زگیل
- انواع زخم‌ها
- درماتوفیتوز
- آکنه روزاسه
- پسوریازیس
- گزیدگی حشرات
موارد مصرف گیاه پرخاصیت اورگانو (پونه کوهی)
- استفاده از پونه کوهی خشک یا تازه (اورگانو) در آشپزی برای طعم و عطر دادن به غذاها خصوصاً غذاهای یونانی و ایتالیایی متداول است؛ شما میتوانید از این گیاه به‌عنوان ادویه در تهیه انواع سوپ، سس، غذاهای گوشتی، پیتزا، ماکارونی، سبزی‌ها و حتی سالاد استفاده کنید.
- از این گیاه می توان برای درمان سرماخوردگی، رفع گرفتگی بینی، تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش خستگی آدرنال، و مبارزه با دندان درد استفاده کرد.
- شما همچنین می توانید برای رفع خستگی و حفظ آرامش خود روزانه چای اورگانو بنوشید. (برای اینکه خاصیت ضدعفونی‌کننده داشته باشد بهتر است روزی سه بار یک فنجان از این گیاه بنوشید؛)
موارد منع مصرف گیاه پونه کوهی (اورگانو)
البته که در کنار خواص دارویی بیشمار اورگانو، این گیاه نیز همانند سایر گیاهان دارویی دیگر در برخی موارد خاص ممکن است دارای مضراتی باشد؛ مهم‌ترین مضرات پونه کوهی شامل موارد زیر می‌باشد؛ البته بیشترین عوارض پونه کوهی در اثر زیاده‌روی در مصرف این گیاه ایجاد می‌شود که عبارت‌اند از:
- مصرف پونه باعث ازدیاد تعریق در بدن می‌شود.
- استفاده از این گیاه در بعضی افراد باعث تشدید سردرد می‌شود.
- افراد دارای آلرژی غذایی ممکن است نسبت به این گیاه حساسیت داشته باشند.
- مصرف این گیاه در دوران بارداری سبب سقط‌جنین خواهد شد.
- همچنین برای در امان ماندن از مضرات روغن پونه کوهی حتماً آن را رقیق نمایید.
نکاتی در مورد نگهداری اورگانو
اورگانـو خشک شده را در جای خشک و خنک و تاریک، در یک ظرف شیشه ای نگهداری کنید. بهتر است کمتر از شش ماه مصرف شود چرا که بعد از این مدت مانند بیشتر ادویه جات، طعم و فواید خود را از دست می دهد.
مرتبط بخوانید: پرورش گیاهان دارویی در منزل
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)