توضیحات
Vanilla Orchid/Vanilla planifolia Seed
بذر وانیل اصل (Vanilla Orchid/Vanilla planifolia) 🌱
ارکیده وانیل (Vanilla Orchid) یکی از کمیاب‌ترین و ارزشمندترین گیاهان جهان است که به دلیل تولید وانیل طبیعی در صنعت غذایی و عطرسازی اهمیت دارد. این گیاه رشد خاص و نیازهای ویژه‌ای دارد، اما در محیط گلخانه‌ای و حتی داخل خانه نیز می‌توان آن را پرورش داد.
بذرهای اصل وانیل را با خیالی راحت از فروشگاه روکالبا تهیه کنید. خیالتان راحت باشد بذرها بسیار تازه هستند و آماده کاشت .
بذرها در بسته بندی اورجینال هلندی و با ضمانت اورجینال بودن تقدیم شما عزیزان میگردد .
داخل هر پاکت حدود ۴۰۰ عدد بذر قرار دارد.
بذرهای وانیل بسیار ریز و چسبناک هستند از این رو شمارش دقیق آنها تقریبا امکان پذیر نمیباشد.
معرفی گیاه وانیل
نام علمی: Vanilla planifolia
خانواده: Orchidaceae (ارکیده‌ها)
نوع گیاه: رونده و نیمه‌چوبی
ارتفاع رشد: تا ۱۵ متر در طبیعت (در گلخانه کنترل‌شده‌تر رشد می‌کند)
ریشه‌ها: دارای ریشه‌های هوایی برای جذب رطوبت
گل‌ها: زرد-سبز، معطر و با عمر یک‌روزه
میوه (غلاف وانیل): بعد از گرده‌افشانی دستی، غلاف‌هایی به طول ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر تولید می‌کند که پس از فرآوری، طعم‌دهنده وانیل را فراهم می‌کند.
اطلاعات بیشتر در مورد گیاه وانیل در وب سایت ویکی پدیا Vanilla Orchid .
فروش بذر پیچک کمیاب ژاپنی Virginia Creeper .
شرایط محیطی برای پرورش
نور مناسب
نیاز به نور زیاد و روشن اما بدون تابش مستقیم خورشید
بهترین شرایط: نیمه‌سایه (Partial Sun)
در صورت پرورش در خانه یا گلخانه، استفاده از نور مصنوعی فلورسنت یا LED مخصوص رشد گیاه توصیه می‌شود.
دما و رطوبت مناسب
دمای ایده‌آل رشد:
- روز: ۲۵ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد
- شب: حداقل ۱۵ درجه سانتی‌گراد
رطوبت محیط: ۶۰ تا ۸۰ درصد
دمای زیر ۱۰ درجه سانتی‌گراد رشد گیاه را متوقف می‌کند.
خاک و بستر کاشت
وانیل مانند ارکیده‌ها نیاز به خاک با زهکشی بالا دارد.
بهترین ترکیب خاک شامل:
خزه اسفاگنوم
تراشه نارگیل
پرلیت
پوست درخت کاج
می‌توان از خاک مخصوص ارکیده نیز استفاده کرد.
آبیاری
خاک باید مرطوب اما نه غرقابی باشد.
بین دو آبیاری، اجازه دهید سطح خاک کمی خشک شود تا از پوسیدگی ریشه جلوگیری شود.
بهتر است از آب باران یا آب بدون کلر استفاده کنید.
کوددهی
از کود مخصوص ارکیده (۷-۹-۵) به‌صورت محلول رقیق استفاده کنید.
در فصل رشد (بهار و تابستان)، هر دو هفته یک‌بار کوددهی شود.
در فصل خواب (پاییز و زمستان) مقدار کوددهی کاهش یابد.
راهنمای کامل کاشت وانیل از طریق بذر (روش تخصصی و چالش‌برانگیز)
کاشت وانیل از طریق بذر یک فرایند بسیار دشوار و تخصصی است، زیرا بذرهای این گیاه مانند سایر ارکیده‌ها فاقد بافت ذخیره‌ای (اندوسپرم) هستند و برای جوانه‌زنی نیاز به همزیستی با یک قارچ خاص یا کشت درون‌شیشه‌ای (In Vitro) روی محیط آگار دارند. در ادامه، دو روش برای کاشت بذر وانیل توضیح داده شده است:
روش طبیعی (با کمک قارچ همزیست)
در طبیعت، بذرهای وانیل فقط در صورتی جوانه می‌زنند که در تماس با یک نوع قارچ میکوریزی همزیست قرار بگیرند. این قارچ مواد مغذی را برای جوانه تأمین کرده و رشد آن را امکان‌پذیر می‌کند.
مراحل کاشت به روش طبیعی:
-
آماده‌سازی بذرها:
بذرهای تازه وانیل را برای ۲۴ ساعت در آب گرم بخیسانید تا جوانه‌زنی تحریک شود.
-
تهیه محیط کشت طبیعی:
بهترین محیط کشت، ترکیب خزه اسفاگنوم، پوست درخت کاج و کمپوست پوسیده شده (حاوی میکوریزا) است.
برخی پرورش‌دهندگان از خاک برگ پوسیده از جنگل‌های بارانی استفاده می‌کنند، زیرا ممکن است قارچ همزیست را در خود داشته باشد. -
کاشت بذرها:
بذرها را روی سطح بستر پخش کنید و با یک لایه نازک از خزه یا خاک برگ پوشش دهید.
-
رطوبت و دما:
محیط باید ۸۰-۹۰٪ رطوبت داشته باشد و دمای ایده‌آل بین ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد باشد.
برای حفظ رطوبت، ظرف کاشت را با پلاستیک شفاف یا محفظه گلخانه‌ای کوچک بپوشانید. -
زمان انتظار:
جوانه‌زنی ممکن است ۶ تا ۱۲ ماه طول بکشد.
روش علمی (کشت درون‌شیشه‌ای – In Vitro) – موثرترین روش
برای بالا بردن احتمال جوانه‌زنی، دانشمندان از کشت بافت (Micropropagation) روی محیط آگار استفاده می‌کنند. این روش در آزمایشگاه‌ها انجام می‌شود اما می‌توان آن را در خانه نیز امتحان کرد.
مراحل کشت :
۱. آماده‌سازی محیط کشت (محلول آگار):
-
مواد مورد نیاز:
۵ گرم پودر آگار
۲۰ گرم شکر
آب مقطر
یک ml محلول ویتامین (ترجیحاً ویتامین B1 و B6)
یک ml محلول هورمونی (مانند سیتوکینین یا اکسین برای تحریک رشد) -
روش تهیه:
تمام مواد را در آب مقطر حل کرده و روی حرارت ملایم هم بزنید تا کاملاً مخلوط شوند.
محلول را در شیشه‌های استریل بریزید (مثلاً لوله‌های آزمایش یا ظروف پتری).
آنها را در اتوکلاو یا زودپز در دمای ۱۲۱ درجه سانتی‌گراد به مدت ۱۵ دقیقه استریل کنید.
۲. استریل کردن بذرها:
بذرها را به مدت ۱۰ دقیقه در محلول ۱۰٪ سفیدکننده خانگی (هیپوکلریت سدیم) قرار دهید تا ضدعفونی شوند.
سپس آنها را ۲-۳ بار با آب استریل شستشو دهید.
۳. کاشت بذرها در محیط آگار:
بذرها را در محیط کشت استریل با کمک یک پنس استریل یا سوزن تلقیح قرار دهید.
درب ظرف را ببندید و آن را در مکانی با دمای ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد قرار دهید.
۴. نگهداری و جوانه‌زنی:
محیط باید رطوبت ۸۰٪ و نور غیرمستقیم داشته باشد.
بذرها معمولاً ۳ تا ۶ ماه بعد شروع به جوانه زدن می‌کنند.
۵. انتقال به خاک:
زمانی که نهال‌ها به ۳ تا ۵ سانتی‌متر رسیدند، آنها را به محیط حاوی خزه اسفاگنوم مرطوب منتقل کنید تا به محیط طبیعی عادت کنند.
به تدریج میزان رطوبت را کاهش دهید تا گیاه بتواند به محیط باز منتقل شود.
مزایا و معایب هر روش
| روش | مزایا | معایب |
|---|---|---|
| روش طبیعی (با قارچ همزیست) | آسان‌تر، نیازی به تجهیزات آزمایشگاهی ندارد | درصد جوانه‌زنی پایین، زمان‌بر، عدم کنترل بر رشد |
| روش کشت درون‌شیشه‌ای (In Vitro) | درصد موفقیت بالاتر، کنترل بهتر رشد | نیاز به تجهیزات استریل، دانش تخصصی، دقت بالا |
چالش‌های کاشت بذر
نیاز به محیط کاملاً استریل: کوچک‌ترین آلودگی می‌تواند باعث رشد قارچ‌های مزاحم و از بین رفتن بذرها شود.
مدت زمان طولانی جوانه‌زنی: برخلاف بسیاری از گیاهان، وانیل به ماه‌ها زمان نیاز دارد.
نیاز به دمای بالا و رطوبت زیاد: شرایط گرمسیری باید شبیه‌سازی شود.
روش گرده‌افشانی دستی: حتی اگر گیاه به مرحله گل‌دهی برسد، برای تولید غلاف‌های وانیل به گرده‌افشانی دستی نیاز دارد.
آیا پرورش وانیل از بذر ارزشمند است؟
اگر تجربه بالایی در پرورش ارکیده و کاشت درون‌شیشه‌ای دارید، این کار ممکن است یک چالش علمی و بسیار ارزشمند برای شما باشد.زیرا این گیاه بسیار گران قیمت میباشد و وانیل اصل بعد از زعفران گران ترین ادویه جهان است.
گرده‌افشانی و تولید وانیل
در طبیعت، گرده‌افشانی تنها توسط زنبورهای بومی مکزیک انجام می‌شود.
زنبوری که به طور طبیعی گرده‌افشانی گیاه وانیل (Vanilla planifolia) را انجام می‌دهد، “زنبور ملیپونا” (Melipona bee) نام دارد.
جزئیات بیشتر درباره زنبور ملیپونا (Melipona bee):
خانواده: Apidae
زیستگاه: بومی مکزیک و آمریکای مرکزی
ویژگی خاص: بر خلاف زنبورهای عسل معمولی، زنبورهای ملیپونا نیش ندارند.
دلیل اهمیت: آنها تنها گرده‌افشان‌های طبیعی وانیل هستند و در محیط‌های دیگر، گرده‌افشانی دستی الزامی است.
گل وانیل فقط یک روز باز می‌ماند، پس گرده‌افشانی باید سریع انجام شود.
زمان رشد میوه (غلاف وانیل): ۸ تا ۹ ماه پس از گرده‌افشانی
فرآوری وانیل پس از برداشت
۱: غلاف‌ها را در آب داغ (۶۰ درجه سانتی‌گراد) قرار دهید.
۲: آنها را در محیط گرم و مرطوب برای ۲ تا ۶ هفته نگه دارید تا تخمیر شوند.
۳: سپس غلاف‌ها را چندین هفته در آفتاب خشک کنید تا قهوه‌ای تیره شوند.
وانیل آماده استفاده یا فروش است.
مشکلات و بیماری‌های رایج
پوسیدگی ریشه
علت: آبیاری زیاد و زهکشی ضعیف
راه‌حل: کاهش دفعات آبیاری و استفاده از خاک با زهکشی بالا
قارچ و کپک
علت: رطوبت بیش از حد و تهویه ضعیف
راه‌حل: افزایش جریان هوا و استفاده از قارچ‌کش طبیعی (روغن چریش)
آفات (شته، کنه و حلزون)
راه‌حل: استفاده از صابون حشره‌کش یا محلول روغن چریش
نکات پایانی
بهترین روش تکثیر: قلمه‌زنی، زیرا کاشت بذر دشوار است.
پرورش وانیل در خانه نیازمند گلخانه کوچک با دمای گرم و رطوبت بالا است.
برای تولید غلاف وانیل، گرده‌افشانی دستی ضروری است.
وانیل یک گیاه رونده است؛ بنابراین به داربست یا تکیه‌گاه نیاز دارد.
📌 جمع‌بندی
وانیل یک گیاه ارکیده کمیاب و ارزشمند است که برای پرورش آن به صبر و دقت نیاز دارید.
با فراهم کردن شرایط مناسب (نور، دما، رطوبت، خاک زهکشی‌شده)، می‌توان در خانه یا گلخانه وانیل طبیعی تولید کرد.
روش قلمه‌زنی بهترین راه تکثیر وانیل است.ولی این روش بسیار گران قیمت است زیرا تهیه قلمه گیاه وانیل در کشور ایران بسیار سخت و نایاب است.
برای برداشت وانیل، گرده‌افشانی دستی و فرآوری غلاف‌ها ضروری است.
در ادامه عکسی ببینید از بذرهای ریز و بسیار با کیفیت وانیل اصل که از فروشگاه ما میتونید تهیه کنید .
🌱 اگر علاقه‌مند به پرورش گیاهان خاص هستید، پرورش وانیل تجربه‌ای منحصربه‌فرد و جذاب خواهد بود! 🌿
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.